Με ιδιαίτερη χαρά απευθύνω χαιρετισμό στη σημερινή συνέντευξη Τύπου που σηματοδοτεί την έναρξη της διετούς «Εκστρατείας για την προστασία της μέλισσας».
Θα ήθελα να συγχαρώ την ακαδημαϊκή κοινότητα του Ινστιτούτου Επαγγελματικών Σπουδών (IPS) του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus για την πρωτοβουλία διεξαγωγής της εκστρατείας για την προστασία της μέλισσας που ξεκινά σήμερα, αλλά και για τη σημαντική κοινωνική τους προσφορά.
Ο ουσιαστικός ρόλος της μέλισσας για το περιβάλλον και τον άνθρωπο έχει αναγνωριστεί σε διεθνές επίπεδο με την καθιέρωση, από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, της 20ης Μαΐου ως της Παγκόσμιας Ημέρας της Μέλισσας. Σκοπός του Οργανισμού, μέσω της Παγκόσμιας Ημέρας της Μέλισσας, είναι να ενημερωθεί το κοινό σχετικά με τη σημασία της μέλισσας, τις απειλές που αντιμετωπίζει, και φυσικά για τη συνεισφορά της στην επίλυση προβλημάτων σχετικά με την έλλειψη τροφίμων, και στην εξάλειψη της φτώχειας στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζοντας τη συνεισφορά της μέλισσας στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και της βιοποικιλότητας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το 84% των φυτικών ειδών και το 76% της παραγωγής τροφίμων στην Ευρώπη εξαρτώνται από την επικονίαση από τις μέλισσες, έχει συμπεριλάβει την προστασία των επικονιαστών ως έναν σημαντικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, έχει συμφωνήσει στην ανάληψη διαφόρων δράσεων, ώστε να αντιστραφεί η δραματική μείωση των πληθυσμών των επικονιαστών που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια.
Η εντατικοποίηση της γεωργικής δραστηριότητας και η ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων έχουν αναγνωρισθεί από την ΕΕ ως απειλές για τους πληθυσμούς των επικονιαστών, για τις οποίες θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα. Ως εκ τούτου, ως Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση που επικεντρώνονται σε τρεις επιμέρους άξονες:
Ο πρώτος άξονας σχετίζεται με την υλοποίηση συναφών νομοθεσιών, όπως η εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ορθολογική Χρήση Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων. Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου, οι χρήστες φυτοπροστατευτικών προϊόντων αποκτούν Πιστοποιητικό, κατόπιν παρακολούθησης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Στην εκπαίδευση περιλαμβάνονται θέματα που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και των επικονιαστών, περιλαμβανομένης και της μέλισσας. Πρόσθετα, οι χρήστες φυτοπροστατευτικών προϊόντων υποχρεώνονται να προβαίνουν στην εφαρμογή φυτοφαρμάκων ως έσχατη λύση, και μόνο εφόσον έχουν εξετάσει και εφαρμόσει άλλες διαθέσιμες εναλλακτικές επιλογές.
Η ενίσχυση των γεωργών μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινή Αγροτικής Πολιτικής, ώστε να εφαρμόζουν δράσεις που στοχεύουν στον περιορισμό της μείωσης των επικονιαστών, είναι ο δεύτερος άξονας των πρωτοβουλιών μας. Τέτοιες παρεμβάσεις έχουν ως στόχο τη χρήση, κατά προτεραιότητα, εναλλακτικών μεθόδων καταπολέμησης εχθρών και ασθενειών και την εφαρμογή φυτοφαρμάκων ως έσχατη λύση, τη διατήρηση των οικοτόπων και τοπίων και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας με τη δημιουργία «νησίδων βιοποικιλότητας», καθώς και την ενίσχυση του μελισσοκομικού τομέα με το ποσό των €340.000 ανά έτος στο πλαίσιο του Μελισσοκομικού Προγράμματος.
Τέλος, τον τρίτο άξονα, ο οποίος κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός, συναποτελούν οι δράσεις που αφορούν στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία της μέλισσας και των άλλων επικονιαστών, και την ανάγκη για περιορισμό των απειλών για τους πληθυσμούς τους. Στο πλαίσιο του άξονα αυτού, επισημαίνω και τη δράση του Μελισσοκομικού Προγράμματος που υλοποιείται με τη συνδρομή του Παγκύπριου Συνδέσμου Μελισσοκόμων και αφορά στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία της μέλισσας, μέσω επισκέψεων εμπειρογνωμόνων σε σχολεία και τοπικές Αρχές. Ήδη κατά το 2023 πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις σε 76 εκπαιδευτικά ιδρύματα (σχολεία και νηπιαγωγεία) και ενημερώθηκαν συνολικά 2.768 μαθητές και μαθήτριες ηλικίας από 2 έως 12 ετών για τη σημασία της μέλισσας.
Στις προσπάθειές μας για προστασία των επικονιαστών εντάσσεται επίσης η δημιουργία κήπου επικονιαστών στο Προεδρικό Μέγαρο, μια ενέργεια που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της κοινής μας πρωτοβουλίας με την Πρώτη Κυρία Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη για μετατροπή του κτηρίου του Προεδρικού Μεγάρου σε κτήριο μηδενικών απορριμμάτων στις χωματερές και της προσπάθειας να μετατραπεί σε πρότυπο περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η ενέργεια αυτή είναι σημαντική τόσο σε επίπεδο συμβολισμού όσο και σε περιβαλλοντική αξία. Η πρωτοβουλία συνδυάστηκε με συγκεκριμένες δράσεις στο Περιβόλι του Προεδρικού, που βρίσκεται σε έναν πνεύμονα αστικού πρασίνου 15 περίπου εκταρίων στην καρδιά της πρωτεύουσας. Μια τόσο μεγάλη έκταση έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει τόσο στην προστασία και αναβάθμιση της βιοποικιλότητας μέσα στην πόλη όσο και στην ενίσχυση και προστασία της μέλισσας στο αστικό περιβάλλον.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι η προώθηση δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών τόσο για την κλιματική αλλαγή όσο και για τα μεγάλα περιβαλλοντικά ζητήματα αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου μας και εντάσσεται στο πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα, πρωτοβουλίες όπως αυτή του Ινστιτούτου Επαγγελματικών Σπουδών (IPS) του Πανεπιστημίου UCLan έρχονται να συμπληρώσουν και να ενισχύσουν τις δικές μας προσπάθειες.
Γι’ αυτό και ως Υπουργείο χαιρετίζουμε και αγκαλιάζουμε τη διετή εκστρατεία για την προστασία της μέλισσας που ξεκινά σήμερα. Ευχόμαστε κάθε επιτυχία στις προσπάθειές σας και ευόδωση των κοινών μας στόχων για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και για προστασία των επικονιαστών και του περιβάλλοντός μας.
Σημείωση: Τον χαιρετισμό ανέγνωσε, εκ μέρους της κας Υπουργού, ο Γενικός Διευθυντής της ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης του ΥΓΑΑΠ κ. Ανδρέας Α. Γρηγορίου.